De wortel bevat de actieve stoffen, bloem en blad niet
Bij valeriaan (Valeriana officinalis) zit het verschil tussen effectiviteit en teleurstelling letterlijk onder de grond. De wortel bevat namelijk een unieke concentratie aan actieve componenten die je nergens anders in de plant terugvindt. Bloemen en bladeren bevatten vooral aromatische stoffen, maar missen de werkzame concentraties die nodig zijn voor een effect op slaap. In dit artikel leg ik uit waarom deze keuze farmacologisch gezien cruciaal is, en dus niet alle valeriaanproducten hetzelfde zijn.
Verschillende plantendelen = verschillende chemische samenstelling
Wanneer we naar geneeskrachtige planten kijken, hebben verschillende delen van dezelfde plant vaak totaal verschillende eigenschappen. Denk aan de koffiebes versus het koffieblad, of aan gemberwortel versus gemberbloem.
Bij valeriaan is dit contrast bijzonder uitgesproken. De wortel concentreert de rustgevende, slaapbevorderende stoffen waar valeriaan om bekend staat. De bloemen en bladeren bevatten voornamelijk etherische oliën en aromatische stoffen, maar missen de cruciale concentraties aan valeriaanzuren en andere actieve stoffen die we nodig hebben voor een klinisch relevant effect op slaap.
Valeriaanzuren en valepotriaten zitten alleen in de wortel
Als apotheker kijk ik naar de meetbare, actieve componenten in een plantenextract. Bij valeriaanwortel gaat het om een complex van stoffen die samenwerken:
Valeriaanzuren zijn uniek voor de wortel en beïnvloeden GABA-receptoren in de hersenen, hetzelfde systeem dat ook door ons eigen kalmerende neurotransmitter GABA wordt aangestuurd.
Valepotriaten komen vrijwel uitsluitend in de wortel voor en zetten tijdens verwerking om in andere actieve metabolieten.
Lignanen, flavonoïden en essentiële oliën in de wortel werken synergetisch samen, dit noemen we het "entourage effect". De componenten versterken elkaar. En dit effect vind je alleen in de wortel, niet in bloem of blad.
Alle klinische studies gebruiken wortelextract, niet bloem of blad
Alle gecontroleerde studies naar valeriaan zijn uitgevoerd met wortelextracten, niet met bloem- of bladpreparaten. De Europese en Duitse monografieën (onze medische standaarden) specificeren duidelijk: wortelextract, gestandardiseerd op valeriaanzuur-gehalte.
Studies tonen aan dat wortelextract de inslaapduur kan verkorten, de slaapkwaliteit verbetert en een gunstig veiligheidsprofiel heeft bij een dosering van 300-600mg gestandaardiseerd extract. Daarom bevat Metis Sleep 08 400mg valeriaan.
Bij bloemen en bladeren ontbreekt dit wetenschappelijk fundament volledig. Er zijn simpelweg geen klinische data die hun effectiviteit ondersteunen voor slaapdoeleinden.
We standaardiseren op valeriaanzuurgehalte voor consistente kwaliteit
Een mooi Latijns plantennaam op een etiket betekent niets als de grondstof niet klopt. Bij Metis werken we met gekwalificeerde leveranciers die valeriaanwortel cultiveren onder gecontroleerde omstandigheden.
Dit betekent gestandaardiseerd valeriaanzuurgehalte, we weten precies hoeveel actieve stof er in elke capsule zit. Bij bloemen en bladeren is dit onmogelijk te garanderen omdat ze deze stoffen niet bevatten. Daarnaast hanteren we strikte heavy metal screening en pesticide testing.
Valeriaanwortels worden geoogst na 2-3 jaar groei, wanneer de concentratie aan actieve stoffen optimaal is. Bloemen en bladeren volgen een ander groeiseizoen en hebben geen klinisch relevante concentraties.
Bloem en blad zijn goedkoper, maar niet effectief
Het antwoord waarom sommige merken toch bloem of blad gebruiken is eerlijk gezegd pragmatisch: kosten en beschikbaarheid. Bloemen en bladeren zijn goedkoper te oogsten en sneller beschikbaar. Voor merken die primair naar prijspunt werken is dit aantrekkelijk.
Vanuit wetenschappelijk oogpunt is dit echter een keuze die ten koste gaat van werkzaamheid. Bij Metis kiezen we bewust voor hogere grondstofkosten omdat we producten ontwikkelen die daadwerkelijk doen wat ze beloven.
We combineren valeriaanwortel met complementaire ingrediënten
In Metis Sleep 08 combineren we gestandaardiseerd valeriaanwortelextract met Escholtzia californica (Californische slaapbol), melatonine en actieve vitamine B6 – een synergetische formule voor gezonde slaap zonder volgende-dag sufheid.
In het Metis Sleep 08 & Anti-Stress 03 Duo bieden we een 24-uurs aanpak: overdag stressbestendigheid opbouwen, 's avonds natuurlijke rust faciliteren met valeriaanwortel.
Beide formules zijn ontwikkeld met therapeutische doseringen, gestandaardiseerde extracten en geverifieerde interacties.
Wortel werkt, bloem en blad niet. Zo simpel is het
Het verschil tussen wortel en bloem is geen marketingverhaal, het is fundamentele farmacologie. Als apotheker kan ik alleen achter ingrediënten staan die klinisch zijn onderbouwd en gekwalificeerd zijn geproduceerd.
Valeriaanwortel voldoet aan deze criteria. Bloemen en bladeren niet. Bij Metis maken we geen compromissen op werkzaamheid.
Pharmacist Dirk
Founder Metis Supplements
